Đời sống âm nhạc của người Giẻ Triêng

http://vietbao.vn/Kham-pha-Viet-Nam/D…

Trong cộng đồng 54 dân tộc Việt Nam anh em, Giẻ Triêng là một dân tộc thiểu số với khoảng hơn 50.000 người, cư trú rải rác ở 29 tỉnh, thành phố, trong đó chủ yếu tập trung tại vùng cao của hai tỉnh Kon Tum và Quảng Nam.

Do môi trường sống tại các vùng núi hiểm trở nên đời sống của bà con khá khó khăn, sống chủ yếu bằng nghề làm rẫy, đánh bắt cá và thu hoạch lâm sản. Tuy nhiên, cũng từ cuộc sống khắc nghiệt ấy mà người Giẻ Triêng đã đoàn kết, tương thân, tương ái, cùng nhau xây dựng đời sống tinh thần hết sức phong phú thông qua những sinh hoạt văn hoá, văn nghệ truyền thống đặc sắc. Trong đó, âm nhạc dân gian là một trong những môn nghệ thuật có sức hấp dẫn kỳ diệu của người Giẻ Triêng.

Trong đời sống của đồng bào Giẻ Triêng, âm nhạc có một vị trí rất quan trọng, như một nguồn động viên, cổ vũ tinh thần to lớn giúp đồng bào vượt qua mọi khó khăn, thách thức trong cuộc sống hàng ngày. Âm nhạc của người Giẻ Triêng có một sức lôi cuốn kỳ diệu bởi tiết tấu và những giai điệu của nó luôn tràn ngập hơi thở của cuộc sống, đồng thời nó ẩn chứa biết bao giá trị văn hoá cổ truyền quý giá cần được gìn giữ và phát huy để góp phần tạo nên một nền văn hoá Việt Nam tiên tiến và đậm đà bản sắc.

Kon Tum

Diện tích: 9.689,6 km² Dân số: 462,4 nghìn người (2012). Tỉnh lỵ: Thành phố Kon Tum. Các huyện: Đắk Glei, Ngọc Hồi, Đắk Tô, Kon Rẫy, Kon Plông, Đắk Hà, Tu Mơ Rông, Sa Thầy. Dân tộc: Việt (Kinh), Xơ Đăng, Ba Na, Giẻ Triêng, Ra Glai… 

KDL sinh thái Măng Đen

Điều kiện tự nhiên

Kon Tum là tỉnh ở phía bắc cao nguyên Gia Lai – Kon Tum, một trong 3 cao nguyên lớn của Tây Nguyên. Kon Tum có chiều dài biên giới 275km, tiếp giáp với hạ Lào và bắc Căm-pu-chia về phía tây, phía bắc giáp tỉnh Quảng Nam, phía đông giáp tỉnh Quảng Ngãi, phía nam giáp tỉnh Gia Lai.

Phần lớn lãnh thổ Kon Tum có địa hình thấp dần từ tây sang đông và từ bắc xuống nam. Vùng phía bắc tỉnh có dãy núi Hoa Cương cao nhất miền Nam; đỉnh Ngok Linh 2.598m, đỉnh Ngọc Phan 2.251m. Đây là nơi bắt nguồn của các sông Tranh, sông Thu Bồn, sông Trà Khúc, sông Ba. Kon Tum có trên 50% diện tích là rừng với các khu rừng nguyên sinh nơi có các loại gỗ quí, các lâm đặc sản và chim thú quí hiếm. Ngoài ra, Kon Tum còn có vùng đất bazan thích hợp với các cây công nghiệp như cao su, cà phê, chè, mía, dâu tằm… và các đồng cỏ thuận lợi để phát triển chăn nuôi đại gia súc.

Kon Tum có khí hậu cao nguyên nhiệt đới gió mùa, nhiệt độ trung bình năm 23,4ºC, lượng mưa trung bình năm 1.884mm. Mùa mưa từ tháng 5 đến tháng 10, mùa khô từ tháng 11 đến tháng 4 năm sau.

Tiềm năng phát triển du lịch

Thành phố Kon Tum được xây bên bờ sông Đắk Bla, một nhánh của sông Pơ Kô, giữa một đồng bằng nhỏ cao 525m. Đây là trung tâm hành chính cũ của Pháp ở Tây Nguyên. Các cố đạo Pháp đã đến đây từ năm 1851.

Du khách đến Kon Tum sẽ có dịp đi thăm nhiều cảnh đẹp của vùng núi rừng Tây Nguyên như núi Ngok Linh, khu rừng nguyên sinh Chư Môn Ray, Sa Thầy, khu du lịch Đắk Tre ở huyện Kon Plông, suối nước nóng Đắk Tô. Ngoài ra còn có nhà tù Kon Tum, ngục Đắk GLei, đường mòn Hồ Chí Minh, chiến trường Đắk Tô – Tân Cảnh, nơi đã ghi lại chiến tích hào hùng và vẻ vang của dân tộc.

Dân tộc, tôn giáo

Là tỉnh hiện có hơn 20 dân tộc sinh sống, 51% dân số của tỉnh là đồng bào dân tộc ít người, nhiều nhất là Ba Na, Xơ Đăng, Giẻ Triêng, Gia Rai, B’ Râu, Rơ Mân… Phần lớn các dân tộc thiểu số sống bằng nghề làm nương rẫy và săn bắn. Kon Tum có một nền văn hóa đa dạng, nhiều màu sắc của cộng đồng các dân tộc Tây Nguyên. Cuộc sống buôn làng của đồng bào các dân tộc với những phong tục tập quán riêng biệt, nhiều lễ hội truyền thống đặc sắc như: lễ hội cồng chiêng, lễ đâm trâu, bỏ mả, mừng lúa mới…

Kon Tum có một số chùa chiền, chủng viện, nhà thờ gỗ, được xây dựng từ lâu đời bên cạnh nhà rông truyền thống có lối kiến trúc độc đáo… Đến đây du khách sẽ thấy được sự hấp dẫn của một nền văn hóa Tây Nguyên, của các cảnh quan kỳ thú.

Giao thông

Thành phố Kon Tum cách Tp. Buôn Ma Thuột 246km, cách Quy Nhơn 215km và cách Pleiku 49km. Đường quốc lộ 14 chạy dài từ tây Quảng Nam qua thành phố Kon Tum đi xuống Gia Lai – Đắk Lắk – Tp. Hồ Chí Minh; quốc lộ 24 nối Kon Tum với Quảng Ngãi.

Sưu tầm